Wat je kan helpen bij het bidden
Het is ons allemaal weleens overkomen tijdens gebedsmomenten: we doen hard ons best om ons te concentreren, maar toch dwalen onze gedachten af naar de strijk of het boodschappenlijstje. Hoe zorg je ervoor dat je niet om de haverklap wordt afgeleid? Christophe Monsieur geeft enkele praktische tips die ons gebedsleven ten goede kunnen komen.
De mis is nog niet uit of je bent al vergeten waarover de eerste lezing ging. Tijdens het bidden van de rozenkrans dwalen je gedachten voortdurend af. Je gaat op een rustige plek zitten om de Bijbel te lezen en de woorden dringen niet tot je door … Misschien denk je wel dat je geloof niet sterk genoeg is, dat het je aan ijver ontbreekt. Of dat er door alle dagelijkse beslommeringen gewoonweg geen tijd meer overblijft om je aan het gebed te wijden.
Laat ons eerlijk zijn: dat we soms moeite hebben om ons te concentreren op ons gebed, is heel normaal. Het is niet vreemd dat onze bekommernisjes van alledag de kop opsteken terwijl we proberen te bidden. We kunnen er zelfs een oproep van God in zien! Want eigenlijk interesseren onze lofprijzingen Hem niet als we er ons eigen leven niet bij betrekken. Een van de prefaties van de mis drukt het goed uit: ‘Gij hebt geen nood aan onze lofprijzing, want onze dankzegging is nog uw gave. Al kan ons loflied uw grootheid niet verhogen, het draagt toch bij tot onze zaligheid.’ Geen betere manier om God te prijzen dan met ons leven en al wat erbij hoort – ook het wel en wee dat plots door ons hoofd schiet terwijl we proberen te bidden.
HET JUISTE MOMENT
Gelukkig bestaan er hulpmiddeltjes bij het bidden. Ze vermijden dat het gebed een sleur wordt. Het eerste wat we moeten doen, is tijd maken. Niemand kan ademen in mijn plaats – en voor bidden is dat net zo. Het is van belang dat we ons bewust worden van de schoonheid en de grootsheid van het gebed. Meer nog: het is onze levensadem. Zonder kun je niet.
Kies het geschiktste ogenblik uit: voor mij heeft het geen zin dat ik vlak na het middageten ga bidden, omdat met een volle maag vooral de siësta lonkt … De oude kloostertraditie leert ons dat de vroege ochtend en de vooravond de momenten zijn waarop we meer geneigd zijn tot meditatie, stilte en verinnerlijking. Maar ieder moet vooral voor zichzelf uitmaken op welk moment van de dag hij of zij het best in staat is om met God in gesprek te gaan.
EEN GOEDE HOUDING
Als je het juiste gebedsmoment hebt gevonden, is het zaak om de juiste houding te zoeken. Als je bidt, doe je dat immers niet alleen met woorden en gedachten. Heel je lichaam gaat aan het werk. Aangezien het Woord vlees is geworden, hoeft het niet te verbazen dat we ons met heel ons wezen tot God richten. Of je nu rechtop staat, neerzit of knielt, je bidhouding moet tegelijk ontspannen en geconcentreerd zijn. Zo vermijd je dat om de haverklap gaat bewegen. Bovendien helpt het om de inwendige rust te bewaren die noodzakelijk is om naar God te luisteren in de stilte van je hart.
Heb je een geschikte lichaamshouding gevonden en is het rustig in en rondom je, dan ben je klaar om te bidden: je aandacht richt zich nu volledig naar je eigen hart. Doet dat geen belletje rinkelen? Maria deed het ons voor: ze nam de boodschap van de engel in zich op en ‘bewaarde alles wat er gebeurd was in haar hart’ (Lc 2, 51).
DAGELIJKS BROOD
Hoe bidden we nu? We kunnen beginnen door een woord, een uitspraak of een zinssnede uit de Bijbel langzaam te herhalen. We kunnen de Heilige Geest aanroepen om ons te verlichten, of Maria’s hulp vragen om net zoals zij open te staan voor het Woord van God. Of we kunnen een psalm nemen en de tekst telkens opnieuw lezen en laten doordringen. Door elk psalmvers in ons op te nemen, ontdekken we dan hoe ons eigen, concrete leven doorklinkt in de woorden van de psalmist wanneer hij de lof van God zingt, zijn vertrouwen en vreugde uitspreekt, zijn pijn en boosheid, zijn angsten en verlangens. Niet alleen de psalmen zijn geschikt om ermee te bidden; ook andere Bijbelteksten lenen zich daartoe. De lezingen in de mis kunnen zo ons ‘dagelijks brood’ worden: het Evangelie doordesemt ons leven.
Er zijn nog andere manieren om tijd door te brengen met de Heer. Een kerk binnenstappen om er te bidden, de aanbidding van het Heilig sacrament bijwonen: het helpt ons om dichter bij Hem te komen en ons ontvankelijk te maken voor zijn liefde. Zei Jezus zelf niet: ‘Komt allen tot mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken’ (Mt 11, 28). En als we de geheimen van de rozenkrans overwegen, doen we zoals Maria: we mediteren over het leven van Jezus en vragen dat nederigheid, armoede en zelfgave ook vrucht zouden dragen in ons eigen leven.
RITUELEN
Een kruisbeeld in de woonkamer, een beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw, een icoon of een ander religieus voorwerp, een brandende kaars, een mooie bloem, een bidbankje: stuk voor stuk zijn het uitnodigingen om even halt te houden, de hectiek van de dag achterwege te laten en alleen of met je gezin tijd te maken voor het gebed. Zo’n eenvoudig bidhoekje bij je thuis is als een uitgestrekte hand van God: een stille oproep om te leven in gemeenschap met Hem. Met wat creativiteit bedenk je wel een kleine geste of een ritueeltje waarmee je voor jezelf de plek en het moment aanduidt, bijvoorbeeld door een kaarsje aan te steken als je gaat bidden.
Bidden is een manier om gestalte te geven aan onze communio, onze innerlijke band met God. Er zijn verschillende manieren om te bidden, maar ze hebben allemaal dezelfde uitwerking: we laten ons raken door Gods innige aanwezigheid in het diepst van ons hart. Ik hoop dat je telkens weer de vreugde van het gebed mag ontdekken. Het doet ons luisteren en brengt ons een stap dichter bij onze naasten.
Christophe Monsieur, o. praem.
Artikel verschenen in ons tijdschrift Maria, middelares en koningin, november 2020, p. 9-11