Een monnik die bisschop wordt: het gebeurt niet vaak. Toen Lode Van Hecke, de abt van Orval, in november 2019 tot bisschop van Gent werd benoemd, stonden de televisiecamera’s dan ook op hem gericht. Zelf bleef hij er rustig onder, al speelde er een bekommernis: zou het afscheid van zijn medebroeders in de abdij hem niet te zwaar vallen? Maar al gauw kwam er een andere kwestie die alle aandacht van de nieuwe bisschop opeiste. Van Hecke was pas enkele weken gewijd, of de zogenaamde coronalockdown legde het publieke leven lam: ‘Voor veel gelovigen is de covidcrisis het uur van de waarheid gebleken.’
Bij zijn aanstelling als bisschop van Gent kreeg Lode Van Hecke van kardinaal De Kesel de raad om ‘de ziel van de monnik’ te behouden. Een allusie op de achtergrond van Van Hecke, die 45 jaar lang – met enkele zijsprongetjes naar Rome en Latijns-Amerika – woonde en werkte in de trappistenabdij van Orval. Staan monniken dan anders in het leven dan de gemiddelde priester?
Een moeilijke vraag, vindt bisschop Lode. ‘Misschien weten mijn medewerkers beter dan ikzelf hoe dat eruitziet: een monnik als bisschop. Zelf let je daar niet op. Het is immers niet zo dat ik een monnik spéél. Ik ben gewoon mezelf.’
‘Over het monnikenleven bestaan veel clichés’, beseft hij. ‘Dat je in zo’n abdij volstrekt afgesloten bent van de wereld, bijvoorbeeld. Iemand zei me dat hij de monnik herkent wanneer ik voorga in de eucharistieviering. Het viel hem op dat ik belang hecht aan momenten van stilte tijdens de viering.’
SCHELPJES OP HET STRAND
‘De Kerk staat voor grote uitdagingen. Mijn spontane reactie is vaak: mensen, laat ons toch naar de essentie teruggrijpen in plaats van heel veel energie te stoppen in allerlei structuren die niet meer werken. Misschien is dat wel een typische reactie voor een broeder of pater?’ vraagt bisschop Lode zich af. ‘Op mijn 26e heb ik voor een leven als kloosterling gekozen. Toen ik intrad in Orval, heb ik alles achtergelaten om me aan één zaak te wijden: het geloof van het Evangelie. En laat dat ene nu vaak afwezig zijn bij al die discussies over hoe het verder moet met de Kerk.’
‘Kijk, we zijn allemaal gefascineerd door de schelpjes op het strand. Er zijn er zelfs die een hele verzameling aanleggen, en ook dat is best boeiend. Maar in die schelpjes zit geen leven meer. Zo’n schelp is niet meer dan een skelet. Het weekdiertje zelf, het levende wezen, is eruit verdwenen. De voorbije decennia hebben we ons het hoofd gebroken over manieren om meer mensen in de Kerk te krijgen. Terwijl: als het geloof op zichzelf levendig is, komt de rest wel vanzelf.’
Uitdagingen: een woord dat meermaals valt in ons gesprek, zeker wanneer het over de toekomst van Kerk en religie in onze streken gaat. De crisisperiode waarin de Kerk zich bevindt doet bisschop Lode denken aan de ballingschap van het volk Gods, zoals we die in het Oude Testament kunnen lezen: ‘De Joden waren alles kwijt. Uitgerekend de dingen waar ze het meeste belang aan hadden gehecht – hun land, het koningschap, de tempel – bestonden niet meer. Door hun tocht door de woestijn werden ze gedwongen om terug te gaan naar de essentie: het geloof van de Bijbel.’
MET EEN MONDKAPJE AAN EEN TAFELTJE
Over crisis gesproken … Toen Lode Van Hecke op 23 februari 2020 tot bisschop werd gewijd, had hij zijn huiswerk al gemaakt. ‘We hadden een mooi plan’, blikt hij terug. ‘Op tien weken tijd zou ik elk dekenaat in mijn bisdom bezoeken. En toen brak de coronapandemie uit. Omdat niemand wist hoelang de lockdown zou duren, hebben we onze plannen omgegooid. Ik heb veel tijd genomen om te luisteren. Het werd allemaal veel persoonlijker en diepgaander.’
‘Een tijdlang was zelfs eucharistie vieren niet meer mogelijk. Ik was een nieuwkomer in Gent en wilde, ondanks alle beperkingen, tóch te weten komen welke noden de mensen in ons bisdom hebben. Dus ging ik elke zaterdagmiddag in de kerk aan een tafeltje zitten, mondkapje op, wachtend op wie zich aandiende. Mensen kwamen spontaan tegenover me zitten.’
Het volledige artikel in ons tijdschrift Maria, middelares en koningin lezen? Vraag een gratis proefabonnement aan!